![]() |
Tarihin Sahabbai: Bilāl ibn al-Ḥārith al-Muzanī (RA) |
Abū ʿAbd al-Raḥmān Bilāl bn al-Ḥārith al-Muzanī (RA) ya kasance ɗaya daga cikin Sahabban Manzon Allah ﷺ masu daraja. Ya rasu a kusan shekara ta 60 bayan Hijira (679/680 Miladiyya).
Asali da Musulunta
Bilāl (RA) ɗan kabilar Banū Muzayna ne. Shi da wasu daga cikin mutanen kabilarsa sun hadu da Manzon Allah ﷺ suka karɓi Musulunci a watan Rajab, shekara ta 5 bayan Hijira (626 Miladiyya).
Tun daga wannan lokaci, Bilāl ya kasance cikin Sahabbai masu biyayya, yana halartar ayyukan jihadi da hidimar Musulunci.
Zama da Rayuwa
- Yana zaune tare da kabilarsa Banū Muzayna, amma yana yawan zuwa Madina, dalilin da ya sa ake kiransa al-Madanī a wasu ruwayoyi.
- Ya kasance mutum mai himma a harkokin rayuwa da kasuwanci, tare da rike mukaman da Manzon Allah ﷺ ya ba shi.
Amana da Mukamai daga Manzon Allah ﷺ
A cewar ruwayoyi masu yawa:
- Bilāl (RA) ya nemi Annabi ﷺ ya ba shi Wādī al-ʿAqīq, kuma Manzon Allah ﷺ ya amince da hakan.
- Annabi ﷺ ya kuma ba shi ikon kula da ma’adinan al-Qabaliyya da ke kusa da Madina.
- Haka nan, an naɗa shi gwamnan yankin Hima, wuri mai muhimmanci wajen kiwon dabbobi da tsare albarkatu.
Wannan yana nuna amincewa da gaskiya da amana da Manzon Allah ﷺ yake da shi a gare shi.
Sana’a da Rayuwa Bayan Annabi ﷺ
- Bilāl yana da gida a Basra.
- Ibn Ḥibbān ya ambata cewa Bilāl yana fataucin lemun tsami, wanda ake amfani da shi a matsayin magani da turare a wancan lokaci.
- Duk da haka, alamu suna nuna cewa ya ci gaba da rike matsayinsa na kula da Hima har zuwa rasuwarsa.
Iyali
Bilāl (RA) ya haifi ’ya’ya biyu, daga cikinsu har da Ḥassan bn Bilāl, wanda aka danganta shi da yada ra’ayoyin Irjāʾa a Basra—ko da yake wannan alaƙa tana da cece-kuce a wajen masana.
Shiga Yaƙe-yaƙe da Ayyukan Jihadi
Bilāl ibn al-Ḥārith (RA) ya halarci yaƙe-yaƙe da Ghazawāt da dama, ciki har da:
-
Shekara ta 5 AH (626–627):
Annabi ﷺ ya tura shi kan wani yaki zuwa Banū Mālik bn Kināna, amma mutanen sun tsere kafin ya isa. -
Shekara ta 6 AH (627–628):
Ya halarci farmaki kan Kurz bn Jābir al-Fihrī. -
Shekara ta 8 AH (629–630):
- An naɗa shi kwamandan wani farmaki.
- Kafin Buɗe Makka, Annabi ﷺ ya ba shi aiki tare da wani Sahabi domin tara sojoji daga Banū Muzayna; sun tara kusan sojoji 1,000, kuma suka halarci Buɗe Makka.
-
Ya halarci Yakin Dūmat al-Jandal ƙarƙashin jagorancin Khālid bn al-Walīd (RA).
-
Shekara ta 10 AH (631–632):
Ya raka Khālid bn al-Walīd (RA) zuwa Banū al-Ḥārith bn Kaʿb a Yemen. -
Bayan wafatin Annabi ﷺ, ruwayoyi sun nuna cewa Bilāl (RA) ya halarci:
- Yakin Qādisiyya,
- Yaƙe-yaƙen Shām,
- da Yaƙin Afirka (Ifriqiya) a kusan 27 AH (647–648 Miladiyya).
Wafati
Bilāl ibn al-Ḥārith (RA) ya rasu a shekara ta 60 AH (680 Miladiyya), a zamanin Muʿāwiya bn Abī Sufyān (RA), yana da kusan shekaru 80 a duniya.
Kammalawa
Bilāl ibn al-Ḥārith (RA) Sahabi ne da ya haɗa:
- imani da jarumtaka,
- amana da hidima,
- jihadi da sana’a,
rayuwarsa na nuna cewa Sahabbai ba kawai mayaƙa ba ne, har ma ginshiƙai ne na adalci, tattalin arziki, da tsare albarkatun al’umma.
